چهارشنبه 11 بهمن 1396-22:26
اتاق‌فکر استان؛ از فرهنگ‌سازی تا نهادگرایی و رژیم‌فکری
ایرج نیاز آذری در یادداشتی نوشته است: اگر کاربست بسته‌های سیاستی و چاره‌اندیشی وفق ماموریت‌های استاندار مازندران با همکاری دستگاه‌های اجرایی و مشارکت سایر نهادها ضمانت اجرایی یابد و به برنامه عملیاتی تبدیل شود، موجب رونق و شکوفایی استان مازندران خواهد شد. اما نباید از بیم تشریفاتی شدن، روزمرگی و انحراف از معیار غافل بود چون این عارضه خود موجب یاس و واگرایی می‌شود. لذا شایسته است برای مانایی اتاق فکر قدم‌های اجرایی را مصمم، پیوسته و تشکیلاتی برداشت.
مازندنومه؛ سرویس سیاسی، ایرج نیازآذری، رئیس دبیرخانه اتاق فکر توسعه‌و‌تعالی مازندران: پس از صدور ماموریت راهبردی استاندار مازندران به رئیس دانشگاه مازندران، مبنی بر راه‌اندازی اتاق‌فکر توسعه و تعالی استان، گام‌های اولیه و پیوسته برای اجرایی شدن آن در شرف اقدام است.
همان گونه که پیش‌بینی می‌شد و در یادداشتی بر آن تاکید داشتم این ابلاغ با برداشت‌های متفاوتی مواجه که خود موجب زایش گفتمانی در سطح دانشگاه‌ها، رسانه‌ها، عرصه عمومی و بخش خصوصی شد. اینکه طیفی از کارشناسان در تلاشند تا تفسیری نقادانه از ابلاغ استاندار ارائه دهند نشان دهنده موفقیت اولیه آن است، چرا که اندیشه‌ورزی و طرح چالش‌های نظری و مفهومی فونداسیون هر تشکیلاتی است.
به اعتقاد نگارنده، اتاق فکر توسعه و تعالی استان با هرگونه تفسیر و تاویلی یک بسترنهادی برای حرکت بخشی، شوق آفرینی، خودباوری و فرهنگ‌سازی است چرا که ما در اتاق فکر فارغ از تعلقات سیاسی و بخشی باید گفت‌وگو را تمرین کرده و در این تالار به جای "برهم" بودن "باهم" بودن را مشق کنیم.
بی شک اتاق در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت چند کارکرد اساسی بر روندهای توسعه و تعالی استان خواهد داشت تا از طریق تدوین نقشه‌راه، افق روشنی برای آینده استان ترسیم کند.
🔺گام نخست: نهادسازی
ساماندهی دیدگاه‌های مختلف درباره مسائل استان مازندران، مستلزم شبکه‌سازی و ایجاد نهادی علمی و مشورتی با حضور حداکثری کنشگران توسعه در ساختاری مثل اندیشکده و پژوهشکده است.
🔺دوم: فرهنگ‌سازی
اتاق فکر موجب گسترش تعاطی اندیشه و تضارب آرا می‌شود و این اتاق فرهنگ گفت‌وگو را نهادینه می‌کند.
🔺سوم: باشگاه‌خردگرایی و اندیشه‌ورزی
اتاق فکر ناظر به دیدگاه‌های علمی و کارشناسی است. این اتاق از تعلقات سیاسی و بخش نگری به دور خواهد بود و فرصتی برای صاحبان خرد و اندیشه فراهم می‌کند تا فارغ از ملاحظات رسمی و اداری نقدها و نظرات خود را منعکس نمایند. در حقیقت اتاق فکر باید تسهیل‌گر کرسی‌های آزاداندیشی باشد.
🔺چهارم: رژیم‌فکری و گفتمان‌سازی
درباره توسعه، تعاریف، الگوها و دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد که بصورت پراکنده از تریبون‌های مختلف بیان می‌شود اما این دیدگاه‌ها می‌تواند در اتاق فکر بصورت علمی با تجربه‌های عملی تلفیق شود تا رژیم‌فکری و گفتمان واحدی مسلط گردد.
🔺پنجم: همگرایی
خروجی اتاق فکر، همگرایی کنشگران توسعه از لحاظ گفتمانی، الگوها، اولویت‌ها و برنامه‌های کاربردی خواهد بود و این اتاق تشویق و ترغیب سرمایه‌های اجتماعی را بدنبال دارد.
🔺ششم: آینده‌پژوهی
وفق مطالعات آمایش سرزمینی و الزامات آینده‌گرایی ضرورت دارد کانون‌های تفکر ذیل اتاق فکر در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی تشکیل شود تا همواره نسبت به مسائل آینده سیاستگذاری و تصمیم‌سازی نماید.
🔺هفتم: سیاستگذاری
از دیگر کارکردهای اتاق فکر تهیه و تدوین بسته‌های سیاستی و چاره‌اندیشی است. گزینه‌های روی میز اتاق فکر با مشارکت و هم‌افزایی حوزه اجرایی، علمی، صنفی و بخش خصوصی تدوین می‌شود تا آنانی که در تصمیم‌گیری مشارکت دارند در اجرا هم همکاری نمایند.
🔺هشتم: سیستم‌گرایی و برنامه‌محوری
یکی از مهم‌ترین تاثیرات بیرونی هر اتاق فکری اهتمام به برنامه محوری و پرهیز از فردگرایی می‌باشد. اتاق فکر استان زمینه‌سازی برتری تفکر سیستمی بر تصمیمات فردی را باید ترویج کند و مانع از غلبه نظرات شخصی در روندهای استانی شود.
🔺نهم: نظارت‌علمی
اتاق فکر استان با برخورداری از کارشناسان خبره و ناظران مستقل باید بتواند به صورت علمی فرآیندها، سیاست‌ها، برنامه‌ها و عملکردها را عارضه‌یابی، رصد، پایش، نقد، نظارت و راهکارهای اصلاحی و برون‌رفتی ارائه کند.
🔺دهم و پلان آخر: کاربست‌مطالعات
اگر کاربست بسته‌های سیاستی و چاره‌اندیشی وفق ماموریت‌های استاندار مازندران با همکاری دستگاه‌های اجرایی و مشارکت سایر نهادها ضمانت اجرایی یابد و به برنامه عملیاتی تبدیل شود، موجب رونق و شکوفایی استان مازندران خواهد شد. اما نباید از بیم تشریفاتی شدن، روزمرگی و انحراف از معیار غافل بود چون این عارضه خود موجب یاس و واگرایی می‌شود. لذا شایسته است برای مانایی اتاق فکر قدم‌های اجرایی را مصمم، پیوسته و تشکیلاتی برداشت.