سه شنبه 27 آذر 1397-9:24
فرهنگ پژوهی پرکار
طیار یزدان پناه لموکی تاکنون بیش از 100 مقاله و رساله تحقیقی – پژوهشی در زمینه تاریخ و فرهنگ مازندران، ایران و خاورمیانه نوشته است.
مازندنومه، سرویس فرهنگی و هنری: «طیار یزدانپناه لموکی» را بیتردید بسیاری از کسانی که در کار پژوهش و تحقیق هستند و خصوصا در زمینه فرهنگ مردم از گلستان تا مازندران و گیلان و حتی ایران میشناسند.
محقق تاریخ و فرهنگ مازندران، ایران و خاورمیانه، اسفند1331، در روستای «بالالموک» قائمشهر به دنیا آمد. دوران دبستان را در مدرسه فردوسی و دبیرستان را در دو مدرسه شرافت و شرف به پایان برد. وی فارغالتحصیل رشته علوم انسانی از دانشسرای تربیت معلم ساری است، دوران فعالیت فرهنگی یزدانپناه، از نیمه دوم دهه 40، یعنی از دوره دبیرستان شروع شد.
گامهای نخست را با جمعآوری فرهنگ مردم (آداب، رسوم، باورها....) در همکاری با برنامه «فرهنگ و مردم» رادیو ایران به سرپرستی «ابوالقاسم انجوی شیرازی» آغاز کرد.
اولین کتاب این نویسنده مازندرانی سال 1376 پس از 7 سال کار با نام «فرهنگ مثلهای مازندرانی با برابر نهادههای ادبیات تمثیلی ایران » در نشر فرزين، با همكاري ماهنامه چيستا، به چاپ رسيد و به زودی نایاب شد. البته این اثر همراه با بخشهایی از کتاب «افسانههای مازندران» و «تاریخ مازندران باستان» از سوی دپارتمان زبانهای ایرانی آکادمی علوم روسیه به زبان روسی ترجمه شده است. کتاب دوم یزدانپناه «تاریخ مازندران باستان» نام دارد که انتشارات نشر چشمه، سال 1383منتشر کرد و تاکنون به چاپ پنجم رسیده است.
وی مدت 18 سال با ماهنامه چیستا همکاری مستمر داشت و نیز یک دوره 10ساله با دو ماهنامه «بارفروش»- که حوزه انتشار آن در مازندران است- به عنوان نویسنده افسانههای مازندران قلم میزد. حاصل این کوشش ده ساله، دو جلد کتاب افسانههای مازندران است. افزون بر این، مدت 12 سال، با فصلنامه علمی -پژوهشی «اباختر» به سردبیری «سیروس مهدوی امیری» و نیز مدت 6 سال با «فصل فرهنگ» به سردبیری دکتر «سیدمحمدحسین رضوی» همکاری کرد. ضمن آن که مطالب پراکندهای از این نویسنده در مطبوعات شمال از جمله «کتاب فروردین»، «در قلمرو مازندران»، «گیلهوا»، «رهآورد گیل» و «گیلان ما» منتشر شده است. گفتنی است جلد نخست کتاب تاریخ جنبشهای نوین خاورمیانه (2010 – 2017) از این نویسنده مازندرانی در دست چاپ است.
از کارهای وی «کتاب تاریخ شاهیشهر» همراه با معرفی بناهای آن است که بیش از 300 صفحه دارد. اما100 صفحه این کتاب به «قائمشهر، قطب صنعت مازندران» اختصاص دارد. در این کتاب همچنین «فرهنگ کوچک بيماريها و درمانهای سنتی» نیز گردآوری شده است. سرپرستی «مجموعه مازندرانشناسی،کتاب قائمشهر، قطب صنعت مازندران» از نشر چشمه، به عهده یزدانپناه بود. در ردیف مجموعه آثار وی، باید به «مقدمهای بر تاریخ بخش خصوصی در مازندران، در دوره قاجار از سال 1260 تا 1386 قمری» و نیز به «بخشی از تاریخ معاصر مازندران» ( بهشهر رویدادهای سالهای1320 تا 1332) اشاره کرد.
علاوه بر آثار یاد شده، وی اردیبهشت 1394 در دانشکده زبانهای آسیایی و افریقایی دانشگاه دولتی مسکو به نام «لامانوسوف»، ه «تاریخ، فرهنگ، هنر و زبان مازندران باستان پیش از ورود آریاییان» سخنرانی کرد.
یکی از کارهای یزدانپناه، کوشش برای ایجاد کرسی مازندرانشناسی در فرهنگستان آکادمی علوم روسیه است که اتفاقا در این باره به تفصیل با همشهری مازندران در سال 95 گفتوگو کرده است.
طیار یزدان پناه لموکی تاکنون بیش از 100 مقاله و رساله تحقیقی – پژوهشی در زمینه تاریخ و فرهنگ مازندران، ایران و خاورمیانه نوشته است.