مازندنومه؛ سرویس سیاسی، کلثوم فلاحی: دکتر کریمی مله در مراسم رونمایی از کتاب «هویت ملی و جام جهانی» نوشته دکتر رضا زرین کمر، گفت: پرداختن به بحث هویت اعم از هویت فردی، جمعی، در سطح ملی و حتی هویت جهانی، جزو مباحث مغفول جامعه ما است. نه از جهت تعداد مقالات و کتاب هایی که در این حوزه نوشته شده، بلکه عمق نگاهی که باید به مباحث هویت ملی و هویت جمعی افکنده شود، چندان زیاد نیست.

عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه در نخستین بحث هایی که درباره توسعه و توسعه سیاسی شکل گرفته، گفته می شود که اگر قرار است جامعه در مسیر توسعه قرار گیرد باید پنج بحران را پشت سر بگذارد.

این استاد حوزه علوم سیاسی تصریح کرد: نخستین و ریشه ای ترین بحران، بحران هویت ملی است و اگر این مساله حل نشود بحران مشروعیت، مشارکت، توزیع و نفوذ، پیامدهای اجتناب ناپذیر بحران توسعه است.

کریمی مله ادامه داد: جامعه اندیشه ای ما موفق نشده که خوانش هویتی از این مناقشات و تعارض ها، تعاملات و رویارویی های سیاسی ارائه کند و اگر بنا است جامعه ما به سامان و تعادل برسد، ناگزیر از تامل راجع به بحران هویت و عبور اندیشه ورانه از این بحران است.
 
وی یادآور شد: معتقدم در این کتاب درباره انتخاب سوژه ای که بتواند راجع به آن قلم فرسایی کند، نویسنده مسیر درستی را پیموده است.

کریمی مله با بیان اینکه از زاویه دیگری هم این کتاب خواندنی است و آن هم به خاطر منظر و روزنه دیدی که نویسنده انتخاب کرده؛ تاکید کرد: همه کسانی که راجع به حوزه هویت بحث می کنند معتقدند هویت سه جزء و عنصر دارد که مظاهر هر کدام را می توانیم در زندگی روزمره خود ببینیم.

وی تصریح کرد: یک مورد این است که چگونه هویت را به منزله ساختار بینش ببینیم، در واقع شاکله شناختی ما چیست؛ بر مبنای همین ساختار بینش است که ساختار کنش ما شکل می گیرد.

کریمی مله با بیان اینکه پس از ساختار بینش و کنش، به ساختار احساس می رسیم، اظهار کرد: وقتی دارای هویتی شدیم، منظومه نگرش ما شکل گرفت و جغرافیای کنش ما رقم خورد احساس تعلق به یک عده می کنیم، نسبت به عده ای بیزارمی شویم و یا احساس نفرت می کنیم، این احساس نفرت، دوستی، عشق و هم پیوندی، ساختار سوم هویتی، یعنی ساختار احساس و عواطف است و نویسنده در این کتاب، از این بعد به هویت نگاه کرده و این زاویه نگرش به هویت در میان نگرش های دیگر، کمتر مورد توجه واقع شده بود.

 
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: می شود از ساختار احساسات و عواطف هم نویسنده به مقوله هویت ملی نگاه کرد و کتاب «هویت ملی و جام جهانی از این زاویه به مقوله هویت ملی پرداخته و خوانش هویتی از کنش در حوزه فوتبال و ورزش است.
 
وی با بیان اینکه توجه به مقوله احساس جمعی در بارور شدن و تجلی بخشی به هویت ملی بسیار قابل توجه است که از جمله آنها می تواند فوتبال باشد، ادامه داد: جامعه شناسان معتقدند فوتبال یک مذهب در کنار دیگر مذاهب است که می تواند کنش های جمعی و بسیج جمعی راه اندازد.
 
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه هویت در عین حال که امر ثابتی است اما در معرض نوسانات و تحولات جدی واقع می شود، افزود: جامعه خمیرمایه های هویتی را حفظ می کند اما لایه ها و چینش هایی به آن اضافه می شود و نویسنده سعی کرده با برخی گزاره ها به این مهم توجه کند.
 
وی با بیان اینکه نکته دیگر کتاب این است که هویت، یک امر در حال شدن است، گفت: این هویت ها تمام شدنی نیستند و جوامع در فراز و فرودهای تاریخی، انتظار دارند ساختارهای جدید هویتی کسب کنند، این کتاب به صورت گذرا به این مساله اشاره می کند که نیازمند توجه عمیق تر است.
 
کریمی مله تصریح کرد: مساله دیگری که در کتاب مورد توجه است و تصور می کنم نکته بسیار ظریف و دقیقی ست، این است که هویت، دستکاری می شود. گروه های مختلف به ویژه ارباب قدرت، دارندگان و سازندگان قدرت سعی می کنند مقوله هویت را آنگونه که می خواهند و اراده می کنند به شکل بسته بندی شده ارائه دهند.
 
این استاد دانشگاه یادآور شد: در جامعه ما وجهی از تحولات هویتی، آمیخته با سیاست و قدرت است و یابرآمده از اراده قدرت است.

کریمی مله خاطرنشان کرد: یکی از ابهام های این کتاب است که مشخص نیست چه نسبتی بین هویت ملی و حوزه ای بین ورزش و جام جهانی قائل است، اگرچه خوانش هویتی از جام جهانی دارد اما در جاهایی هویت ملی است که در ورزش تجلی می کند و گاهی ورزش و جام جهانی است که بر هویت ملی اثر می گذارد.

وی ادامه داد: در وضعیت امروزی جامعه ما که جامعه ای در معرض تنگناهای زیاد معیشتی، اقتصادی، سیاسی و مانند اینها است، پدیده ای مثل ورزش و کسب افتخار، چقدر می تواند در احساس شادمانی نقش   موثر  ایفا کرده و "مای" جمعی را تقویت کند و چقدر این ورزش می تواند در بازنمایی هویت ملی و ایرانی ما ایفای نقش کند، به این معنا که با ورزش چگونه خودمان را به دنیا معرفی می کنیم.
 
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه ما ملت خشن و ناشادی هستیم و تعرض و خشونت و پرخاشگری در جامعه ما موج می زند، گفت: بازیکن ما یقه بازیکن رقیب می گیرد و رفتارهای غیر فوتبالی دارد، با وجود شعار بازی جوانمردانه، در مسابقه فوتبال هیچ نشانه ای از بازی اخلاق مدارانه نمی بینیم، این یک بازنمایی از ظرفیت های اجتماعی، اخلاقی، روحی و روانی است که در جامعه ما وجود دارد.
 
وی خاطرنشان کرد: حسرت هایی که در ورزش داریم بازنمایی از حسرت در حوزه های دیگری است که وجود دارد.
 
کریمی مله با بیان اینکه این کتاب می تواند به کسانی که به هویت علاقه مند هستند ایده دهد، گفت: انتظار داریم این نویسنده جوان، نگاشته های بعدی را غنی تر و جامع تر به رشته تحریر درآورد، ضمن اینکه زبان نگارش کتاب بسیار روان و ساده است و این جزو مزیت های کتاب است.

 اظهارات نویسنده کتاب "هویت ملی و جام جهانی"

 رضا زرین کمر درباره انگیزه خود از نگارش این کتاب، گفت: شب بازی ایران و پرتغال منتظر بودیم ایران بر پرتغال پیروز شده و از مرحله گروهی بالا رود اما ایران با نتیجه مساوی و آبرومند، از مرحله گروهی حذف شد.

وی با بیان اینکه نباید از این حذف، خوشحال بودیم، افزود: موضوعی برای ما افتخار آفرین بود که باعث شادی شد و آن بازی آبرومندانه بود.

این نویسنده با بیان اینکه پس از پایان این مسابقه، خیابان های بسته بود، تصریح کرد: برای عبور از خیابان های شلوغ شهر و رفتن به خانه  ۲۰ دقیقه توقف کردم اما مسیر باز نشد، پیاده به راه افتادم و واکنش های متفاوتی در مسیر دیدم.

زرین کمر با بیان اینکه سه ساعت از زمان پایان بازی گذشت و تصور کردم مسیر باز شده، ادامه داد: اما خیابان های شهر هنوز از ازدحام مردم و خودرو، بسته بود و در نهایت خودرو را در خیابان رها کردم و پیاده به منزل رفتم.

این استاد ادبیات یادآور شد: با خودم فکر می کردم چه اتفاقی افتاده که هویت ملی را این چنین به خروش آورده، صاحب عنوان شدیم یا صعود کردیم که این همه شادمانی می کنند و چرا فکر نمی کنم در مسابقه بازنده بودیم در حالی که نتیجه را باختیم.

وی با اشاره به اینکه، این مسائل، انگیزه ای برای نگارش کتاب بود، گفت: جام ملت های آسیا انگیزه شد و منتظر پیروزی ایران در مقابل ژاپن بودم که پس از آن، کتاب را رونمایی کنم اما این اتفاق نیفتاد.

زرین کمر با بیان اینکه کتاب حاضر، نظریه تحلیلی نیست و فقط انعکاسی از نظریه است، یادآور شد: داستان ها تصادفی و ذوقی انتخاب شده است.

وی با اشاره به اینکه فوتبال فراتر از یک ورزش، صنعتی پر سود و مفهومی اجتماعی است، افزود: یعنی آنچه در مستطیل سبز زمین اتفاق می افتد، به هیچ وجه محدود به آن نیست.

زرین کمر با بیان اینکه کتاب "هویت ملی و جام جهانی" نگاهی مختصر به تاثیرات متقابل فوتبال و جامعه دارد، خاطرنشان کرد: این کتاب می کوشد تا با روایت داستان هایی از زمین فوتبال، تاثیر آن را در میدان جامعه جست و جو کند، رئوس نظریه پیچیده هویت ملی به کمک ماجراهای فوتبالی به صورت اجمالی بررسی شده است.

گفتنی است این کتاب در ۱۱ بخش و ۱۰۳ صفحه منتشر شده است.