دستمزد روزانه نشاكاران برنج در بخش مركزي استان مازندران نسبت به سال گذشته افزايش يافت و به ‪ ۲۰۰‬هزار ريال نيز رسيد اما اين افزايش نه به خشنودي كارگر منتهي شد و نه كارفرما از آن راضي است.

 به رغم فراواني تعداد كارگران، دستمزد نشاكاران برنج استان نسبت به سال قبل درحدود ‪ ۴۰‬هزار ريال افزايش يافت.

هم اكنون دستمزد نشاكار مرد روزانه ‪ ۱۸۰‬تا ‪ ۲۰۰‬هزار ريال و دستمزد زنان نشاكار‪ ۱۲۰‬تا ‪ ۱۳۰‬هزار ريال است.

اين در حاليست كه اكنون تعداد كارگران نشاكار زياد و تقاضاي كار نسبتا كم است و هنوز اوج كار نشاكاري آغاز نشده است.

در صورت مساعد بودن هواي مازندران، هفته‌آينده اكثر شاليكاران منطقه غرب و مركزي استان به يكباره كار نشاي اين محصول را آغاز خواهند كرد و در چنين شرايطي انتظار مي‌رود به دليل كمبود كارگر شاهد افزايش بيشتر دستمزدها باشيم.

 به دليل اينكه خزانه‌سازي با پوشش پلاستيك مرسوم شده، كشاورزان منطقه غربي و مركزي استان، به صورت همزمان كار نشا را آغاز مي‌كنند.

اين درحالي است كه درگذشته نشاكاري در مازندران درسه نوبت به فاصله سه هفته‌اي در سه منطقه، غرب، مركزي و شرق انجام مي‌شد و كشاورزان مي‌توانستند از كارگران نشاكار به صورت سيال و منطقه به منطقه استفاده كنند.

در گذشته معمولا كشاورزان غرب استان تا فريدون كنار اولين نشا را انجام مي‌دادند و در اين مدت كشاورزان منطقه مركزي و شرق براي نشا به مزرعه مي‌رفتند و سپس كشاورزان شهرهاي بابل، آمل، بابلسر و قائمشهر كه بيشترين زمينهاي شاليزاري را در اختيار دارند نشاكاري را شروع مي‌كردند و با اين فاصله كارگران نشاكار در منطقه غرب، مركزي و شرق جابجا مي‌شدند.

امروزه همه شاليكاران به هر اندازه كه زمين داشته باشند از كارگر استفاده مي‌كنند و شاليكاران معتقدند: از آنجاييكه مقاومت نشا در خزانه پلاستيكي كمتر بوده و شرايط جوي نيز مهم است بايد در اسرع وقت نشا برنج را از خزانه جدا كرده و در مزرعه كاشت.

از طرفي كمرنگ شدن سنت حسنه "كاير" (همكاري بين كشاورزان) نيز موجب بالا رفتن دستمزد كارگران شده است و نبايد افزايش دستمزد نشاكار را فقط به كمبود كارگر، مربوط دانست.

 با شروع كار نشاكاري، بسياري از كارگران ساختماني نيز براي گرفتن دستمزد بيشتر يا به نشاكاري مي‌پردازند و يا تقريبا برابر با دستمزد نشاكاري تن به كار مي‌دهند.

در حال حاضر براي بكارگيري كارگران زن كه دستمزد كمتري دريافت مي‌كنند بين كشاورزان مركزي استان رقابتي برپاست و بيشتر كشاورزان خواستار بكارگيري نشاكاران زن هستند زيرا معتقدند:" هم در حد مردان كار مي‌كنند و هم اينكه دستمزد آنان كمتر است " و ناگفته پيداست كه در اين كلام نوعي استثمار زنان نشاكار به چشم مي‌خورد.

اين در حاليست كه به دليل نياز به كار بسياري از زنان نشاكار، از شهرهاي شرق استان همچون بهشهر و نكا راهي شاليزارهاي ديگر مناطق استان مي‌شوند و حتي گفته مي‌شود كارگراني از استان گلستان نيز براي اين كار وارد مازندران مي‌شوند.

در اين روزها در بسياري از موارد ديده مي‌شود كه زنان در شرايطي نامناسب در حاليكه در قسمت بار انواع كاميونها سوار شده‌اند به منظور كار در شاليزارها و نشاكاري حمل مي‌شوند.

انتقال زنان كارگر روزمزد معمولا در اين فصل از اوايل بامداد از شرق استان به سمت مناطق مركزي و غربي صورت مي‌گيرد.

 اين نكته نيز نبايد ناديده گرفته شود كه كارگران زن نشاكار به نسبت مردان ‪ ۶۰‬تا ‪ ۷۰‬هزار ريال كمتر اجرت مي‌گيرند كه در عين حال بايد ‪ ۲۰‬درصد دستمزد خود را به سركارگر و نيز بابت كرايه حمل به محل شاليزار پرداخت كنند.

در اين حال شماري از شاليكاران بابل، آمل و بابلسر از شهرهاي مركزي استان مازندران به خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي گفتند: پرداخت روزانه ‪ ۲۰۰‬هزار ريال به هر نشاكار بسيار سخت و مشكل شده است.

كشاورزان با بيان اينكه براي نشا يك هكتار نياز به ‪ ۱۳‬كارگر است، ادامه دادند: براي نشا يك هكتار با هزينه صبحانه، نهار و عصرانه بايد افزون بر سه ميلون ريال پرداخت شود.

شالي كاران تصريح كردند: سه ميليون ريال برابر با ‪ ۳۰۰‬كيلو برنج طارم به قيمت هر كيلو ‪ ۱۰‬هزار ريال است و اگر هزينه‌هاي مراحل شخم، آب‌تخت كردن، خزانه‌سازي، خريد انواع كودهاي شيميايي و سموم، وجين، برداشت و خرمنكوب و شاليكوبي را محاسبه كنيم، برنجكاري يك كار بسيار كم‌سود و زحمت بي‌ثمر است.

شاليك اران اظهار داشتند: متاسفانه قيمت برنج در زمان برداشت ‪ ۳۰‬تا‪۴۰‬ درصد نسبت به قيمتهاي واقعي و قيمتي كه درحال حاضراست كمتر مي‌شود.

شالي كاري از بخش لاله‌آباد بابل گفت: با پرداخت مبلغ سه ميليون و ‪۱۰۰‬ هزار ريال يك هكتار زمين را نشا كردم.

وي افزود: از آنجايي كه نشاكاري سخت و دشوار است، كارگر بناچار بايد در سه نوبت صبحانه، نهار و عصرانه غذاي مقوي بخورد و قاعدتا اين هزينه را نيز بايد كشاورزان متحمل شوند.

شماري از نشاكاران نيز مي‌گويند: نشا كردن سخت‌ترين مرحله برنج كاري است زيرا در زمين باتلاقي بايد درحالت خميده يك روز تمام به طرف عقب حركت كرد و كار نشا را انجام داد.

آنان دستمزد نشاكاري را چندان مناسب ندانستند و گفتند: ما كارگران فصلي هستيم و حداكثر كار ما در فصل نشاكاري به سه هفته نمي‌رسد.

مازندران داراي ‪ ۲۴۰‬هزار هكتار اراضي شاليزاري است كه ‪ ۱۱۰‬هزار هكتار آن درحوزه آبريز هراز در شهرستانهاي آمل، بابل و بابلسرقرار دارد.(irna)