"حصيربافي" قديمي‌ترين هنر دستي ساكنان كناره خزر ازجمله غرب استان مازندران كه روبه فراموشي است، به احياي دوباره نياز دارد.

به اعتقاد كارشناسان صنايع دستي، حصيربافي از قديمي‌ترين بافته‌هاي دستي بشر است كه قدمت آن به عصر ماقبل تاريخ باز مي‌گردد.

قديمي‌ترين نمونه حصير ايران مربوط به منطقه شهداد واقع در استان كرمان است و مناطق شمالي و جنوبي كشور كه دسترسي به درخت خرما، ساقه گندم، برنج و تركه وجود دارد، نشانه‌هايي از اين هنر به چشم مي‌خورد.

برمه، هنگ گنگ، هند و اندونزي از مهمترين كشورهاي توليدكننده اين هنر دستي به شمار مي‌آيند.

"گالي" مهمترين مواد اوليه حصيربافي است كه در برخي مناطق به لي، سوپ، اورده و ليغ معروف است.

در حال حاضر اين بافته گياهي به صورت خانگي و تفنني در برخي از مناطق غرب مازندران و به صورت ويژه در روستاهاي شهرستان چالوس رواج دارد.

حصير براي بافت كلاه، سبد، سفره، زيلو و نيز پوشش سقف كاربرد دارد.

به اعتقاد شماري از دست‌اندركاران حوزه صنايع دستي در غرب مازندران، اطلاع‌رساني صحيح، آموزش، بازاريابي، حمايت از توليدكنندگان ، تبليغ مناسب و برنامه‌ريزي موجب رونق دوباره اين هنر دستي فراموش شده مي‌شود.

در غرب مازندران شش هزار هنرمند صنايع دستي فعاليت دارد.

يك بانوي حصيرباف از چالوس گفت: به رغم فعاليت ‪ ۲۵‬ساله در اين رشته و تربيت صدها شاگرد، متاسفانه مورد حمايت نيستم.

"معصومه طاهري" افزود: مواد اوليه مورد نياز نظير گالي را به صورت پشته‌اي از مناطق استان گيلان تهيه مي‌كنيم.

وي كه تنها بانوي فعال شناسايي شده در اين عرصه است و گاليهاي هنرمندان منطقه را تامين مي‌كند، اظهار داشت: براي تهيه اين مواد اوليه، با مشكل شديد مالي روبرو هستم، مسوولان حمايت كنند.

وي ادامه داد: اين هنر اكنون به صورت فعاليتهاي خانگي و بيشتر در فصول بهار و تابستان رونق دارد.

به گفته طاهري، در صورت سرمايه‌گذاري و حمايت اين هنر نقش موثر در كمك به اقتصاد خانوار دارد.

وي، گراني ديگر مواد اوليه مورد نياز مانند رنگ اشاره كرد و گفت: سه نوع رنگ سبز، قرمز و بنفش در اين بافته استفاده مي‌شود.

اين بانوي حصيرباف براي احياي دوباره اين هنر دستي قديمي از مسوولان خواستار حمايت و برنامه‌ريزي شده است.

"حاج حسن مرادي" پيرمردي از شهرستان نور كه سالها در خلق اين بافته گياهي فعاليت داشت، تصريح كرد: در گذشته‌هاي دور در مناطقي مختلف برخي از افراد به صورت ويژه حصير مي‌بافتند ولي امروز خبري از آنها نيست.

وي يادآور شد: با پيشرفتهاي علمي نبايد دست ساخته‌هاي ديروز منسوخ شود و براي ماندگاري اين هنرها بايد فرايند توليد هنرهاي دستي قديمي و زندگي آن هنرمندان، ضبط و نگهداري و به نسلهاي آينده معرفي شود.

مربي آموزش حصيربافي مجتمع صنايع دستي نوشهر و چالوس اظهار داشت:
متاسفانه بسياري از حصيربافان از چرخه توليد كنار رفته‌اند و فعالان اين عرصه نيز با مشكلات بيشماري دست و پنجه نرم مي‌كنند.

"ايراندخت ملايي" افزود: اكنون جز سازمان ميراث فرهنگي و صنايع دستي، سازمان ديگري براي احيا و رونق هنرهاي سنتي برنامه ندارد.

وي خاطرنشان كرد: تبليغات كافي در زمينه شناسايي صنايع دستي به مردم نشده است.

وي اضافه كرد: توجه به آموزش و بازاريابي براي ارتقاي كيفي و فروش توليدات دستي بسيار موثر است.

به گفته ملايي، خوشبختانه مجتمع صنايع دستي براي همگاني كردن هنرهاي دستي، كلاسهاي آموزشي رايگان در منطقه داير كرده است.

اين مربي آموزش صنايع دستي ادامه داد: حصيربافي يك رشته كم‌هزينه است كه نياز به توجه و حمايت همه جانبه مسوولان دارد.

وي ايجاد بازارچه‌هاي فروش، برپايي نمايشگاههاي صنايع دستي و ارايه تسهيلات را در حمايت از هنرمندان اين رشته مهم دانست.

معاون صنايع دستي سازمان ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي مازندران گفت: ارايه برنامه حمايت از هنرهاي قديمي و سنتي نظير حصيربافي ضروري است.

"مسعود احمدي‌نيا" افزود: رسيدن به جايگاه واقعي اين هنر ملي غيروابسته را از مهمترين دغدغه‌هاي فراروي اين سازمان است.

وي اظهار داشت: استفاده از ظرفيتهاي موجود در صنايع دستي براي جهاني‌سازي مازندران ازجمله اهداف برپايي نمايشگاههاي صنايع دستي است.

معاون صنايع دستي سازمان ميراث فرهنگي مازندران خاطرنشان كرد: صنايع دستي و گردشگري فرصتهاي خوبي براي تبديل استان مازندران به مركز مرادوات فرهنگي جهان ايجاد كرده است.

به گفته‌احمدي نيا، تاكنون از ظرفيتهاي موجود در حوزه صنايع‌دستي استفاده بهينه‌اي نشده است.

وي ادامه داد: اين درحالي است كه اين هنر بهترين و مطمئن‌ترين فرصت براي ايجاد اشتغال و دستيابي به توسعه پايدار است.

احمدي‌نيا بيان داشت: كاربردي شدن و حمايت همه‌جانبه از هنرمندان سبب مي‌شود تا صنايع دستي جاي خويش را در اقتصاد خانوار باز كند.

وي بر لزوم برنامه‌ريزي براي رفع مشكلات فراوري اين هنر اصيل و ماندگار تاكيد كرد.

بيش از ‪ ۱۲۵‬هزار نفر در ‪ ۸۸‬رشته صنايع دستي در استان مازندران فعاليت دارند.(irna)