سه شنبه 27 آذر 1386-0:0
جلوه‌گر آيين‌هاي اصيل
نگاهي به لباسهاي محلي شمال
به اعتقاد كارشناسان ، لباسهاي محلي از جذابترين و زيباترين جاذبه‌هاي گردشگري و صنايع دستي مناطق مختلف كشور از جمله شمال ايران‌است كه براي ماندگاري و استفاده آن بايد برنامه‌ريزي و فرهنگ‌سازي كرد.
رنگ‌هاي شاد و نقش و نگارهاي متنوع به كار رفته در لباسهاي محلي علاوه بر جنبه‌هاي زيبا شناختي ، آرامش روحي و رواني را براي فرد ايجاد مي‌كند.
امروزه ورود مدهاي جديد و بي‌هويت انواع لباسهاي خارجي، موجب شده تا لباسهاي بومي و محلي كه معرف فرهنگ غني و بومي هر منطقه بوده از رونق افتاده و ديگر كاربردي نداشته باشد.
كارشناسان مي‌گويند، شناسايي لباسهاي سنتي و جمع‌آوري آنها در موزه‌ها نه تنها ماندگاري اين هنر كمك مي‌كند بلكه در احياي رشته‌هاي هنري وابسته فراموش شده همچون نواردوزي، سوزن‌دوزي و سنگ‌دوزي، بسيار موثر است.
چه شده است كه‌امروز پوشش لباسهاي محلي و بومي توصيه نمي‌شود و به فرزندان زبان محلي نمي‌آموزند و نسل جديد، ديگرپذيراي آيين‌هاي قديمي و اصيل و ريشه‌دار سرزمينش نيست؟
چه شده كه آيين‌ها و آداب و سنن قديمي را رها كرديم و به بهانه‌ي كهنگي و انگ بي‌ارزشي، همه آنها را كنار گذاشته‌ايم؟
آيا نمي‌توان با نگاه جديد و با در نظر گرفتن همه قوالب گذشته براي پوشش و لباس براي همه سنين ، طرحي نو در انداخت ؟
آيا نمي‌توان به فرزندان در كنار آموزش زبان رسمي ، گويش محلي آموخت ، تا هم زبان و گويشهاي محلي ماندگار شود و هم زبان رسمي كاربدر خود را داشته باشد.
با اين اوصاف، وقتي از زندگي امروزي با مدل گوناگون و جديد آن خسته شدي و به ياد و زندگي گذشته مي‌افتي و يا قصه‌هاي آن روزگاران را مي‌شنوي آهي از دل برآيد و زير لب زمزمه مي‌كني : كو آن گذشته‌هاي ....
كليچه ، پش جوراب ، جمه شلوار، گل شفتالو و قبا از جمله پوشش‌هاي مردان و زنان مناطق غرب مازندران در دوران گذشته بود.
پشم ، الياف طبيعي، ابريشم موجود در لباسهاي محلي نظير شليته ، تنبان ، مندس و چوخا و شولا، ذوق و سليقه هنرمنداني بي‌نام و نشان را حكايت داشت كه عشق و شيدايي را در هر تار و پودش گره مي‌زدند.
جمعي از هنرمندان و كارشناسان در گفت و گو با ايرنا ، ورود صنايع دستي ماشيني، طولاني بودن مدت زمان توليد و بالابودن قيمت محصولات رااز جمله دلايل فراموشي لباسهاي محلي عنوان كردند.
"كشور ملك مقدم" بانوي تنكابني كه در كار دوخت لباسهاي محلي منطقه فعاليت دارد، معتقد است: براي استفاده انواع لباسهاي محلي و بومي در جامعه بايد فرهنگ‌سازي شود.
وي مي‌گويد : به رغم بي‌توجهي نسل جديد به لباسهاي محلي ، هنوز لباسهاي گيله‌مردي، ميرزا كوچك خان و قاسم آبادي طرفداراني دارد.
وي ادامه داد : براي توسعه و استفاده از لباسهاي محلي و بومي بايد فرهنگ‌سازي ، برنامه‌ريزي و حمايت كرد.
ملك مقدم كه به گفته خودش مشتريان خاص داخلي و خارجي نيز دارد،خاطرنشان كرد: اكنون كه هجمه‌هاي مختلف از طريق پوشش‌هاي تنگ و بدن نما، هويت ما را نشانه گرفته، نياز است به پوشش‌هاي محلي بيشتر توجه شود.
اين بانوي تنكابني ادامه داد: توليد يك دست لباس كامل محلي مردان به هشت متر پارچه نياز دارد و مجموع هزينه آن حدود يك ميليون و ۵۰۰هزار ريال است.
ملك مقدم تصريح كرد: اكنون برخي از نوعروسان براي جشن ازدواج و شب حنابندان از اين نوع لباسهاي محلي استفاده مي‌كنند.
وي بر لزوم توجه مسوولان امر و برنامه‌ريزي براي گسترش فرهنگ استفاده از لباسهاي محلي و تبليغات سيما از اين نوع پوشش ، تاكيد كرد.
به گفته اين بانوي هنرمند تنكابني توسعه لباسهاي بومي در احياي هنرهاي وابسته نقش موثر دارد.
وي پولك ، منجوق و مرواريد را از جمله وسايل تزييني لباسهاي محلي دكر كرد.
يك كارشناس صنايع دستي در گفت و گو با ايرنا در نوشهر گفت: تاكنون در زمينه شناسايي لباسهاي بومي و محلي تلاش چشمگيري صورت نگرفته است.
"محمد عباسي " تصريح كرد : به عنوان مثال يك موزه براي جمع‌آوري لباس هاي سنتي و قديمي در منطقه وجود ندارد تا نسل كنوني حداقل با آنها آشنا شوند.
وي اظهار داشت: توليدكنندگان پوشاك به جاي الگوگرفتن از طرح‌ها و مدل- هاي خارجي بايد از طرح‌هاي اصيل و بومي اين سرزمين الگو گيرند و در شكل جديد عرضه كنند.
به گفته عباسي در سالهاي اخير بسياري از داشته‌ها و سنتهاي اصيل و بومي خود را به جرم كهنگي و قديمي بودن به فراموشي سپرده‌ايم.
اين كارشناس صنايع دستي اضافه كرد : شناسايي و حمايت از هنرمندان رشته- هاي مختلف صنايع دستي بايد مورد توجه مسوولان امر قرار گيرد.
رييس اداره ميراث فرهنگي ، گردشگري و صنايع دستي نور و نوشهر و چالوس گفت : براي احياي هنرهاي سنتي و لباسهاي محلي بايد برنامه‌ريزي اصولي ارايه شود.
"سيدرضا موسوي" گفت: صنايع دستي در ايجاد اشتغال و افزايش توليدات ملي و صادرات غير نفتي نقش مهمي دارد.
وي بيان داشت : خوشبختانه سازمان صنايع دستي در سالهاي اخير تلاش جدي براي احياي هنرهاي بومي آغاز كرده است.
به گفته او اكنون سه مجتمع آموزشي، ۱۲شركت تعاوني و ۳۵كارگاه توليدي صنايع دستي در شهرستانهاي نور ، نوشهر و چالوس فعاليت دارد.
شهرستانهاي غرب مازندران بيش از شش هزار هنرمند صنايع دستي دارد.(irna)