سه شنبه 8 بهمن 1387-0:0

بهشت كاوشگران

تپه كلار كلاردشت، گنيجنه ارزشمند تاريخ ايران


نام كلاردشت هميشه بر سر زبان‌ها بوده‌است و جسته گريخته مطالبي علمي و غيرعلمي درباره آن نگاشته شده ، اما واقعيت آن است كه هنوز كلاردشت به درستي شناخته نشده است.

از اين منظر كلاردشت در ايران به بهشت گمشده معروف است و هرسال به دليل زيبايي‌هاي طبيعي و تاريخي بي‌نظير و آب وهواي بسيار مطبوع پذيراي هزاران گردشگر داخلي و خارجي است ولي هنوز بسياري از ديدني‌ها و شگفتي‌هاي اين منطقه به قلم و تصوير در نيامده است.

تپه كلار يكي از ديدني‌ها و آثار تاريخي بخش كلاردشت است كه نقش مهمي در روشن شدن ابهامات باستان‌شناسي حاشيه جنوبي درياي خزر دارد، از اين رو آن را بهشت كاوشگران ناميده‌اند.

كلار، تپه باستاني در ‪ ۳۶‬درجه عرض شمالي و ‪ ۵۱‬درجه طول شرقي دربخش كلاردشت شهرستان چالوس در غرب مازندران واقع شده است.

از شهر چالوس پس از طي ‪ ۵۰‬كيلومتر جاده اصلي تا روستاي لاهو و حدود سه كيلومتر جاده خاكي در امتداد جنوب، به اين تپه تاريخي منتهي مي‌شود.

از ابتداي روستاي لاهو بخش كلاردشت تا اين محوطه تاريخي جاده خاصي وجود ندارد اما خودروهاي حامل گردشگران به اين تپه، موجب ايجاد جاده كنارگذر در حاشيه اراضي كشاورزي تا اين محوطه باستاني شده است.

كلار نام شهر و تپه باستاني در محدوده كلاردشت امروزي و به معناي غوك و وزغ است، پيشنيان مي‌گويند دورادور اين تپه تاريخي زمينها و باتلاق هاي وسيع داشت كه " لش " ناميده مي‌شد كه محل تجمع غوك و وزغ بود.

درختان بلند قامتي چون مازو، سرو و چنار اطراف اين تپه را احاطه كرده است، گويي همانند دژي از اين تپه باستاني محافظت مي‌كنند.

در دو سال گذشته باستانشناسان تلاش زيادي كردند تا تاريخ دقيق از سابقه سكونت انسان در تپه كلار را به دست آورند كه آخرين لايه كاوش شده، تاريخ حدود ‪ ۳۸۰۰‬سال قبل از ميلاد را نشان مي‌دهد.

تپه كلار با وسعت حدود شش هكتار و ارتفاع ‪ ۱۰‬متر همانند گنجينه‌اي ارزشمند، كاوشگران و باستان شناسان و گردشگران را به خود مي‌خواند.

اين تپه باستاني كه در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است علاوه بر جاذبه‌هاي تاريخي ، زيبايي‌هاي طبيعي فراواني براي استفاده گردشگران و طبعيت‌گردان دارد.

دورادور اين تپه همواره شلوغ و مملو از مسافراني است كه براي طبعيت‌گردي به دامن سبز كلار مي‌آيند تا اوقات شان را به نحو احسن سپري كنند.

رييس هيات كاوش باستانشناسي تپه كلار گفت : آخرين لايه كاوش شده در تپه كلار كلاردشت نشان مي‌دهد كه سابقه سكونت در اين بخش به حدود شش هزار سال قبل بر مي‌گردد.

"مهدي موسوي كوهپر" افزود : كار لايه‌نگاري اين تپه هنوز پايان نيافته‌و به نظر مي‌رسد حدود پنج متر ديگر تا رسيدن به خاك بكر لايه باستاني وجود داشته باشد.

وي اظهار داشت : با اتمام كار لايه‌نگاري در فصل آينده ، به احتمال بسيار قوي سابقه استقرار در اين تپه به عقب‌تر برخواهد گشت.

موسوي خاطرنشان كرد : تپه كلار يكي از محوطه‌هاي مهم باستاني منطقه شمال كشور است كه مي‌تواند نقش مهمي در روشن شدن ابهامات جدي در مطالعات باستان‌شناسي سواحل جنوبي درياي مازندران ايفا كند.

رييس هيات كاوش باستانشناسي تپه كلار به ايرنا يادآور شد : در طول دوره كاوش ، تعدادي از نمونه‌هاي ذغال و استخوان به روش عملي جمع‌آوري و براي تعيين سن نمونه‌ها و به منظور تاريخ‌گذاري مطلق لايه‌هاي باستاني به دانشگاه آكسفورد انگستان ارسال شد.

وي كه معاون پژوهشي پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و صنايع‌دستي وگردشگري است، ادامه داد : كاوش‌هايي كه تاكنون در برخي از مناطق گيلان و مازندران انجام شد، تاريخي فراتر از عصر آهن راه براي اين مناطق نشان نمي‌دادند.

وي تصريح كرد: هرچند كاوش‌هاي انجام شده در غار " هوتو و كمربند" شواهد حضور انسان در اين منطقه در هشت هزار سال قبل از ميلاد تاييد مي‌كند.

وي اضافه كرد : برخي بر اين باورند به دليل شرايط خاص‌اين مناطق نمي‌توان آثار تمدني چنداني تا قبل از عصر آهن در اين نواحي يافت.

وي بيان داشت : تاريخ‌گذاري مطلق انجام شده بر روي نمونه‌هاي حاصل از كاوشهاي تپه‌كلار ضمن فراهم نمودن امكان بازنگري اساسي در گاه‌نگاري‌هاي‌ارايه شده در ارتباط با استان‌هاي گيلان و مازندران باعث مي‌شود تا باستان‌شناسان با تجديد نظر در مطالعات گذشته در پي جستجوي شواهد و مدارك جديد براي ادوار مختلف فرهنگي در اين نواحي برآيند.

موسوي تاكيد كرد : نتايج آزمايشات كربن ‪ ،۱۴‬دانشگاه آكسفورد انگلستان بر روي نمونه باستاني تپه كلار، دريچه نو بر روي مطالعات باستان‌شناسي منطقه گشود.

رييس هيات كاوش باستان شناسي تپه كلار از تهيه طرح جامع از غار تا دشت وادامه كار لايه‌نگاري تپه كلار خبر داد و گفت : در صدديم تا سير تحولات اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ساكنان اين ناحيه پيش از تاريخ و تا دوران ميانه اسلامي را مورد بررسي قرار دهيم.

"سيدرضا موسوي" رييس اداره ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري نور، نوشهر و چالوس نيزگفت : تپه كلار از مناطق تاريخي و باستاني كشور و مازندران است كه از جهات مختلف داراي اهميت است.

وي ادامه داد : مطالعه در مواد فرهنگي اين تپه تاريخي به شناسايي‌بسياري از حلقه‌هاي مفقوده در حوزه فرهنگ كمك مي‌كند.

به گفته او اين محوطه باستاني بايد باعنوان منطقه ويژه گردشگري وتاريخي معرفي و در آن موزه تاسيس شود تا آثار تاريخي به دست آمده در محل نگهداري شود.

وي خاطرنشان كرد : با توجه به اهميت موضوع بايد هرچه زودتر مرحله جديد كاوشهاي باستان‌شناسي در اين تپه آغاز شود.

موسوي تاكيد كرد : بايد از شرايط و امكانات براي معرفي بيشتر اين جاذبه فرهنگ بهره گرفت.

از ‪ ۷۰۰‬اثر تاريخي ثبت شده مازندران در فهرست آثار ملي ايران، ‪ ۵۲‬اثر تاريخي مربوط به غرب مازندران است.(irna)