تعداد بازدید: 6445

توصیه به دیگران 2

جمعه 4 دی 1388-0:0

گنجينه ذوق

گزارشي درباره هنر فراموش شده نمدمالي در غرب مازندران


"نمدمالي" از صنايع دستي قديمي ساكنان كناره خزر ازجمله غرب مازندران، گنجنه‌اي از ذوق، هنر و فرهنگ مردمان اين مناطق است.

به اعتقاد شماري از دست‌اندركاران حوزه صنايع دستي غرب مازندران، ورود فناوري و ارايه محصولات ماشيني، ارزان بودن قيمت، گراني توليد و مواد اوليه، نبود حمايت و ساماندهي نشدن هنرمندان روند فراموشي اين هنر اصيل و بومي را شتاب بخشيده است.

"نمد" از خاصيت طبيعي پشم و در هم پيچيدن الياف آن در اثر رطوبت و فشار توليد مي‌شود.

توليد نمد به قدرت بدني نياز دارد ، از اين رو، مردان ميراث‌دار اين هنر به شمار مي‌آيند.

اين هنر با گذشت سالها همچنان پيوند عميق و استوار خود را با فرهنگ غني و باورهاي بومي منطقه حفظ كرده‌است و اكنون در منطقه كجور نوشهر و روستاهاي اطراف شهرستان رامسر رواج دارد.

اكنون نمدمالان اين مناطق با خلق آثار برجسته، زينت بخش گنجينه‌هاي بزرگ و ديگر مراكز هنري جهان هستند و پيوسته تحسين بازديدكنندگان آثار فرهنگي را برانگيخته‌اند.

قالب، حصير، دارچوبي، پنجه و كمان از جمله ابزارهاي اين صنعت بوده و كلاه، كوله، كلمد، دوش نمد و فرش نمدي از محصولات اين حرفه است.

نفوذ نكردن آب، ضد رطوبت و غيراشتعال بودن از مهمترين خصوصيات محصول هنر دستي نمدمالي است.

از مجموع ‪ ۱۲۵‬هزار هنرمند صنايع دستي شناسايي شده در مازندران، بيش از شش هزار نفر در غرب اين استان بسر مي‌برند.

‪ ۸۸‬رشته صنايع دستي در استان مازندران فعال است.

يك استادكار رشته نمدمالي از رامسر، همكاري مسسولان مربوط را براي توسعه اين هنر دستي بومي ضعيف دانست.

"يحيي شاه‌نظري" افزود: بيش از ‪۴۲‬ استادكار طي سالهاي گذشته در اين زمينه در اين منطقه فعاليت داشتند كه اكنون به كمتراز پنج نفر رسيده است.

وي خاطرنشان كرد: درصورت توجه بيشتر، اين رشته صنايع دستي قابليت رقابت با برخي محصولات نظير فرش را دارد.

وي اظهار داشت: بابيش از ‪ ۷۰‬سال سابقه فعاليت دراين رشته هنري هنوز بيمه نيستم و اگر مشكلي پيش آيد هيچ پشتوانه حمايتي ندارم.

شاه‌نظري ادامه داد: اكنون پشم مورد نياز اين هنر صنعت را از مناطق جواهرده و كلاردشت تهيه مي‌كنيم.

وي قيمت هر كيلوگرم پشم را چهار هزار و ‪ ۵۰۰‬ريال ذكر كرد.

اين نمدمال به ارزان بودن قيمت نمد اشاره و اضافه كرد : قيمت يك قطعه نمد حدود دو متري در بازار داخلي ‪ ۳۰‬هزار تومان است كه متناسب با هزينه- هاي توليد نيست.

وي بيان داشت : اين درحالي است كه براي توليد اين نمد يادشده به دوازده ساعت زمان، چند كيلو پشم و دو كارگر نياز است.

شاه‌نظري تصريح كرد : مسوولان بايد براي صادرات اين دست آفريده سنتي و بومي چاره‌انديشي كنند.

وي يادآور شد: اكنون محصولات توليدي را به صورت موردي و از طريق واسطه به برخي كشورهاي اروپايي و آمريكايي صادر مي‌كنيم.

نمدمال ديگري از شهرستان رامسر به سختي كار اين حرفه دستي اشاره كرد و گفت : ساخت يك نمد معمولي چند روز طول مي‌كشد.

"علي حلاجيان" افزود: پس از حلاجي پشم‌ها، قطعه حصيري يا قالب كه مشخص‌كننده اندازه نمد است، پهن و سپس پشم‌هاي رنگين، به شكل نقوشي روي حصير رسم مي‌شود.

وي ادامه داد: اين نقوش ذهني را سينه به سينه از پيشينيان و قديميهاي اين حرفه آموخته‌ايم.

وي اظهار داشت: پس از اتمام كار نقش، پشم مخصوص متن به قطر يكسان روي نقش اضافه مي‌شود و بعد از ريختن محلول ولرم آب و صابون و پيچيدن، كار ماليدن آغاز مي‌شود.

به گفته حلاجيان، بال زدن، پازدن و جز دادن از ديگر مراحل توليد نمد است كه بايد به آن توجه كرد.

اين هنرمند بر لزوم حمايت بيشتر دولت از صنعتگران اين رشته تاكيد كرد و گفت: نمد مالي بيانگر هويت و فرهنگ منطقه است كه رو به فراموشي است.

حلاجيان بيان داشت : بايد به گونه‌اي برنامه‌ريزي شود تا با فوت چند استادكار، اين هنر قديمي فراموش نشود.

هنرمند نمدمالي از روستاي " كشكك " بخش كجور اظهار داشت: اين هنر دستي ديگر در بين اهالي و نسل جديد منطقه جايگاهي ندارد.

"كيومرث عليخاني" افزود: نمد كه روزگاري زينت‌بخش همه منازل منطقه بوده امروز جاي خود را به محصولات ماشيني بي‌كيفيت نظير فرش و موكت داده است.

وي تصريح كرد: نمد رطوبت را عبور نمي‌دهد اينرو پزشكان براي افرادي كه ناراحتي رماتيسم دارند براي نشستن و خوابيدن روي نمد توصيه مي‌كنند.

وي اظهار داشت: تلاش نهادهاي مسوول براي حمايت و ارايه تسهيلات به صنعت گران جهت توسعه اين رشته ضعيف است.

عليخاني، قيمت يك دستگاه پشم‌زني را بيش از ‪ ۱۰‬ميليون ريال ذكر كرد و گفت: تامين اين مقدار براي بيشتر فعالان اين رشته مقدور نيست.

وي اضافه كرد: صنايع دستي بايد با شناسايي و زير پوشش دادن هنرمندان به احياي اين رشته هنري كمك كند.

مسوول مجتمع صنايع دستي رامسر گفت: بيشتر فعالان رشته نمد مالي در اين شهرستان مسن و پير هستند از اين رو نياز به آموزش نسل جديد احساس مي‌شود.

"بهروز كوهستاني" افزود: ورود كالاهاي ماشيني موجب شد تا اين هنر رونق نداشته باشد.

وي اظهار داشت: توجه به آموزش، حمايت و توسعه كارگاههاي توليدي و ايجاد بازارچه‌هاي صنايع دستي براي اعتلاي اين صنعت قديمي موثر است.

وي خاطرنشان كرد: تدوين استاندراد مواد اوليه، حفظ اصالت بومي و تامين امنيت براي سرمايه‌گذاري نيز براي توسعه صنايع دستي مفيد است.

به گفته كوهستاني، شناخت ضرورتها و رفع چالشهاي فراروي هنرهاي دستي، برنامه جدي و اصولي را مي‌طلبد.

وي ادامه داد: صنايع دستي در ايجاد اشتغال و دستيابي به توسعه پايدار نقش اساسي دارد.

شهرستان ‪ ۷۰‬هزار نفري رامسر ‪ ۲۰۰‬هنرمند صنايع دستي دارد.

"سيد رضا موسوي" رييس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري نوشهر و چالوس بر ضرورت توجه به آموزش براي احياي هنرهاي بومي در اين منطقه تاكيد كرد.

وي ارايه تسهيلات، شناسايي و ساماندهي هنرمندان و بيمه شدن را از ديگر راهكارها براي حمايت از فعالان اين عرصه عنوان كرد.

‪ ۱۲‬شركت تعاوني و ‪ ۳۵‬كارگاه توليدي صنايع دستي در نوشهر و چالوس فعاليت دارد.(irna)



    ©2013 APG.ir