مازندنومه؛ سرویس محیط زیست و گردشگری، علیرضاصادقی امیری، دبیر انجمن جوانان سپید پارس: شهرستان بابل با پیشینه کهن خود، همیشه یکی از مناطق مهم و تاثیر گذار در حوزه اپاختر ایران و در برخی از دوران تاریخی در کشور بوده است. این پیشینه و اهمیت به استناد نام پیشین(مه میترا، بارفروش و بابل) این شهر آغاز و تا به امروز ادامه دارد.

 در این شهرستان بیش از 90 اثر ملی وجود دارد که از هزاره های پیش از زایش تا دوران پهلوی نخست است. با وجود این همه توانمندی و دیرینگی های تاریخی، فرهنگی، ادبی و هنری این دیار، اما وضعیت نگاهداری و صیانت از آثار تاریخی و فرهنگی در این شهرستان بسیار اسفناک و  ناگوار است.

  برج دیدبانی کاخ بابل که مربوط به دوران پهلوی نخست است و یکی از المان های هویتی این شهرستان به شمار می رود، متاسفانه دچار تخریب و دست اندازی های وسیعی شده است.

 این بنای شاخص که به شماره 1528 به تاریخ ۱۳۵۲/۱۰/۰۸ شمسی در سیاهه آثار ملی جای گرفته است، اکنون به محلی برای تجمع کارگران فصلی ساختمانی و دوره گرد ها تبدیل شده است. همچنین به برهان شکسته بودن در و پنجره ها، فضای داخلی ورودی آن مملو شده است از زباله و شیشه های مشروبات الکلی!

 این وضعیت در رویی است که از نگاه جایگیری مکانی، این بنا در یکی از بلوار های زیبای تاریخی و گردشگر پذیر و در مجاورت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، سالن آمفی تئاتر شهر، کاخ شاهپور(دانشگاه علوم پزشکی) و یکی از نخستین بوستان های شهر قرار دارد.

 متاسفانه با وجود این نابسامانی ها و نبود احساس امنیت ، هیچ رغبتی برای گردشگران جهت بازدید از این اثر باقی نمی ماند؛ اگر هم کسی راغب به بازدید از این بنا شود، با شرمساری بسیار باید گفت که بوی تعفن فضولات انسانی پیرامون این بنا( که در میانه یک میدان در مرکز شهر قرار دارد ) به سرعت این میل را از گردشگر گرفته و با خاطره ای بسیار زشت و زننده آنجا را ترک خواهد نمود.

 یکی دیگر از موارد تخریبی، ایجاد فضای سبز و چمنکاری در جنب این اثر است که باعث رخنه شدید نم و رطوبت به بدنه این بنا شده است. همچنین در فاصله چند متری آن نیز بازار دست فروشان میوه و تره بار جای دارد که باعث تخریب چهره و منظر فرهنگی آن شده است.

با آنکه بر بنیان ماده های 558 ، 560 و 568 قانون مجازات اسلامی، تخریب و دست اندازی به آثار تاریخی ثبت شده در سیاهه ملی کشور، جرم محسوب شده و مجرم مورد پیگرد قانونی قرار می گیرد؛ با تاسف بسیار باید گفت این روند بی حمیتی و بی تفاوتی تنها دامنگیر اداره میراث فرهنگی نبوده بلکه دستگاه های همراستا و ذی نفع نیز به این درد دچار شده اند.

 صیانت از این اثر موردی نه تنها بر عهده میراث فرهنگی است، بلکه نیروی انتظامی نیز به طور مستقیم به دلیل نبود پیشگیری از هنجار شکنی ها و  ارتکاب جرایم انجام شده در پیرامون این اثر و شهرداری، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی به گونه غیر مستقیم به برهان عدم رعایت ضوابط های موجود در زمینه برخورد با آثار تاریخی در این دست اندازی ها دخیل و مسئول هستند، چراکه اداره میراث فرهنگی هرگز نمی تواند به تنهایی و بدون همکاری و تعامل با توده مردم و دستگاه های ذیربط از مسئولیت ها و وظایف خود در راستای نگاهداری و نگاهبانی از آثار برآید.

 با آنکه سازمان های مردم نهاد دوستدار میراث این شهرستان سالهاست پیگیر آن هستند که این مکان ها و بناها را که دچار ،فراموشی و دست اندازی شده اند به عنوان دفتر فعالیت، گالری و یا نمایشگاه های صنایع دستی به آنان واگذار شود تا بتوانند با تغییر کاربری درست هم فضای فرهنگی شهر دوباره باز زنده سازی و هم نگاهبانی این آثار با وجود سازمان های مردم نهاد متخصص مستمر ، درست و علمی تر شود، هیچگونه پاسخی از سوی دستگاه های متولی و اجرایی داده نشده است.

 باید دوباره یادآور شد که متاسفانه وضعیت نگاهداری و حفاظت از آثار تاریخی در کشور اصلا مطلوب نبوده و این روند همچنان ادامه دارد.

 با آنکه سیاست کلی دوستداران و سازمان های مردم نهاد حوزه های سه گانه میراث معرفی و نشان دادن افقی روشن نسبت به این دست از آثار به عموم جامعه است، اما تخریب و ویرانی در کشور تا آن اندازه بالاست که نمی توان از آن چشم پوشی نمود، چراکه این همه نگرانی و هشدار هیچ تاثیری بر روش کار مدیران و مسئولان نداشته و گویا همچنان در خواب بسر می برند.

 باید هرچه زودتر در اندیشه ایجاد آگاهی و دانش جهت شناخت ارزش های ملی، فرهنگی و اقتصادی این دست آثار گران سنگ برای مسئولان، مدیران و شهروندان بود، چرا که نبود دانش و دغدغه نسبت به پاسداشت از آثار فاخر فرهنگی، تاریخی و هنری شـُوَند این گونه ناهنجاری ها و پرورش وندال ها می گردد.

 باید با همکاری همگانی و یک جهاد فرهنگی برای پاسداشت از میراث فرهنگی،طبیعی و هنری گام برداشت.