مازندنومه؛ سرویس سیاسی، محمداسماعیل بخشی سورکی: با حجت الاسلام سعید صدوقی - پژوهشگر دینی، مدرس حوزه و فرزند آیت الله صدوقی مازندرانی- که در یکی از روزهای برپایی نمایشگاه کتاب مازنداران برای بازدید آمده بود، در خصوص کتاب و نمایشگاه کتاب و نیز انتخابات مجلس خبرگان رهبری گفتگو کردیم.

مازندنومه: برگزاری نمایشگاه کتاب چه تاثیری بر افزایش سرانه مطالعه و همچنین ترویج فرهنگ کتابخوانی در جامعه خواهد داشت؟

حجت الاسلام صدوقی: نفس برگزاری نمایشگاه با محور کتاب یک اتفاق فرخنده و ارزشمند است. پیدا کردن مخاطب و همچنین بحث اقتصادی و فروش کتاب ها نیز یکی دیگر از زمینه های مورد توجه خواهد بود.

بنده خبر افتتاح نمایشگاه را از طریق شبکه های مجازی شنیدم و امروز برای بازدید آمدم. در مجموع احساس می کنم اتفاق خوبی است. از بیشتر غرفه هایی که بازدید کردم امسال از مدیریت و تبلیغات نمایشگاه راضی بودند اما در بحث مخاطب مشکل داشتند.

کتاب را باید در کنار رسانه های دیگر دید. در کشورهای دیگر آمدن رسانه جدید فضا را برای رسانه های دیگر تنگ نمی کند، همین الان در کشورهای توسعه یافته برای کتاب صف کشیده می شود، علاقه مندان به کتاب هری پاتر پشت کتاب فروشی می آیند تا آن را در اولین فرصت خریداری کنند. کتاب با امضای مولف هنوز به عنوان یک ارزش مطرح است. در کشور ما آمدن رسانه جدید فضا را برای رسانه دیگر تنگ می کند. در بحث اقتصادی نیز ما تجربه هایی چون ویدئو و سی دی را از سر گذرانده ایم، البته چالش مدیریت و توازون تا حدودی ایجاد شده است. در کشورهای صاحب سینما هنوز رفتن به سینما یک ارزش است اما در کشور ما نشستن دو ساعته در سینما حتی به عنوان یک تفریح هم مطرح نیست.

در واقع در کشور ما تجربه مدیریت توازن بین عرضه و فروش وجود دارد اما در بخش کتاب و مطالعه کماکان دچار بحران در عرصه تولید هستیم که رقم نشر در عرصه مطبوعات و کتاب کم شده است. تیراژ 500 نسخه ای برای ناشر نمی صرفد و بیشتر به سمت نشر دیجیتال می روند.

اگر در نمایشگاه فضایی وجود داشته باشد که مولف بتواند ناشر خود را پیدا و ارزیابی کند بسیار خوب است و نبود این فضا یک نقطه ضعف است. باید مولفان استان به عنوان مخاطب خاص دعوت شوند و یک بازار ایجاد شود بین ناشر و مولف.

اتفاق دوم این است که برای برجسته شدن یک فیلم چند نهاد دست به دست هم می دهند و برای مثال یک فیلم پرفروش می شود، هیچ اشکالی ندارد اگر در این نمایشگاه هم این اتفاق بیفتد. مثلا یک روز برای بسیج، یک روز برای دانش آموزان، دانشجویان و یک روز هم برای حوزویان و .... اختصاص داده شود به عنوان مخاطبان خاص.

آنچه که می توان به عنوان نقطه ضعف نمایشگاه عنوان کرد این است که زمان برگزاری برای مخاطبان خاص، مدیریت نشده است. توازن بین رسانه ها باید بین مطالعه، تحقیق و عرضه آثار ایجاد شود.

عادت قدیمی ای در ایران وجود دارد که ما بیشتر از خواندن از طریق شنیدن تحت تاثیر آموزش قرار می گیریم، شاید در این زمینه مقداری هم نهادهای مذهبی مقصر باشند، چرا که بسیاری از مطالب از طریق وعظ و منبر انجام می شود. مدیران باید به سراغ ایجاد بازار برای مولفان و ناشران بروند تا مولف بتواند ناشری را که خدمات مالی بهتری در اختیارش قرار می دهد انتخاب کند.

مازندنومه: به نظر می رسد انتخابات خبرگان این دوره، حتی انتخابات مجلس شورای اسلامی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. نظر شما چیست؟

  حجت الاسلام صدوقی: جای تردید نیست که خبرگان به عنوان یک پروسه انتخاباتی و یک اتفاق که قابل پیش بینی نیست حساسیت های خاص خود را دارد. از چند سال قبل که بعد از رحلت آقای مشکینی برای ریاست خبرگان بین آقای هاشمی و دیگران موضوع جناحی مطرح شد این ورود بعد از چند سال تاثیر خود را گذاشته است و الان هم لیست برای این انتخابات مهم است.

در گذشته لیست واحد لیست مورد تایید جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود اما الان منتظر باید بود که لیست هایی خلاف نظر جامعه مدرسین نیز مشاهده شود. رقابتی شدن موضوع در درون خبرگان اثر خود را در بیرون آن نیز گذاشته است. به هر حال نسل جوان از درون حوزه تصمیم گرفته است که برای ورود به مجلس خبرگان اقدام کند.

مجلس خبرگان فعلا تنها در موضوع فقاهت محدود شده است مثلا در موضوع سیاست گذاری کلان نظامی که رهبر انقلاب فرمانده کل نیروهای مسلح است، هیچ کدام از اعضای خبرگان نه اطلاعات و صلاحیت اظهار نظر دارند و نه می توانند اسرار نظامی را مطرح کنند، بنابر این اینکه شعاع نظارت اعضای مجلس خبرگان تا چه اندازه است مورد بحث جدی است.

مازندنومه: یعنی نظر شما این است که اعضای خبرگان باید در این موارد به عنوان مشاور ورود کرده و ضمن بررسی موضوع نظرات خود را به رهبر اعلام کنند؟

حجت الاسلام صدوقی: ببینید سیاست گذاری کلان کشور بر عهده رهبری است، امروز هم تعریف رهبری با گذشته متفاوت است، به این معنا که امروز تصمیمات در خصوص مسایل منطقه ای در صنعا، سوریه ، عراق و بسیاری از کشورهای تاثیرگذار از طریق رهبری انجام می شود و دادن مشورت در صلاحیت افرادی که در حال حاضر با سطح تخصصی که در خبرگان دارند و اکنون عضو مجلسند، نیست.

نسل جوانی که امروز وارد عرصه رقابت شده است این ظرفیت و استعداد را می تواند داشته باشد که حداقل در مقام مطالعه، مشاورت های لازم را به رهبری بدهد. این خلا جدی قانونی است که قانون اساسی برای کسانی که می خواهند وارد مجلس خبرگان رهبری شوند، این موارد را لحاظ نکرده است و نیاز است که اصلاح شود.

به نظر بنده جناحی شدن و جوان گرایی از عواملی است که خبرگان این دوره را در تراز اجتماعی مردم فعلی جامعه امروز قرار می دهد و جاذبه این انتخابات را هم بالا می برد.

مازندنومه: در گوشه و کنار بحث هایی مبنی بر رد صلاحیت اعضای کنونی مجلس خبرگان شنیده می شود یا در خصوص احراز صلاحیت ها متاسفانه گاه شاهد اعمال نظرهای شخصی هستیم نظر شما در این خصوص چیست؟

حجت الاسلام صدوقی: تجربه دنیا می گوید کشور بی قانون بدتر از کشوری است که قانون بد دارد. به هر حال تفسیر استصوابی بودن نظارت اعضای شورای نگهبان تفسیر خوبی نیست که اعلام شده است و باید این موضوع اصلاح شود، ولی در شرایط فعلی قانون مملکت نظارت استصوابی را پذیرفته است و باید هم تمکین کرد.

مازندنومه: در خصوص این نظارت و اینکه آیا شورای نگهبان می تواند حتی در خصوص اعضایی که در حال حاضر نیز عضو مجلس خبرگان هستند احراز عدم صلاحیت داشته باشد بیشتر توضیح دهید؟

حجت الاسلام صدوقی: بله با قانون فعلی می تواند این گونه باشد. یک تشخیص فقهای شورای نگهبان داریم که در درون آنها یک رای گیری انجام می شود و یک رای گیری عمومی. در انتخابات دوره قبل آقای مجید انصاری با اینکه عضو مجلس خبرگان بود رد صلاحیت شدند و یا در خصوص انتخابات اخیر آقای هاشمی رفسنجانی نیز به همین دلیل رای گیری درون شورای نگهبان رد صلاحیت شدند. یا در سال 76 در فهرست کاندیداها که هر دوره بر اساس حروف الفبا اعلام می شد، بر اساس بیشترین آرای لیست افراد معرفی شد.

مازندنومه: در خصوص نامزدی سیدحسن خمینی نظرتان را بفرمایید؟ آیا نظر شما در مورد ورود ایشان به مجلس خبرگان مثبت است یا خیر؟

حجت الاسلام صدوقی: بنده منتقد حضور ایشان در عرصه رقابت ها بودم. مستقیم و غیر مستیم هم با ایشان صحبت کردم. به هر حال جایگاه ایشان فراتر از یک عضو خبرگان رهبری است. سیدحسن آقا استعداد این را دارند که در نهادهای بالاتر از این باشند. اما خب مشاوران ایشان تشخیص دادند که وجود ایشان در مجلس خبرگان لازم است.

مازندنومه: عده ای بر جوان بودن ایشان به عنوان نقطه ضعف تکیه می کنند، یکی از علت های مخالفت شما هم این گزینه است؟

حجت الاسلام صدوقی: خیر، جوان بودن مشکل جدی نیست. مشکل آینده ای است که می توان برای آن متصور بود. عدد کسانی که امروز به ایشان رای می دهند و جایگاهی که در میان مردم کسب می کند. اینها نکاتی است که در آینده تقسیمات سیاسی و اجتماعی کشور موثر است و این نقطه نگرانی است. شرایط سنی زیاد مهم نیست جوان تر از ایشان نیز در خبرگان رهبری ثبت نام کرده اند.

مازندنومه: ظاهراً حضرتعالی نیز به عنوان نامزد انتخابات خبرگان از حوزه تهران قرار است که اقدام کنید، اولاً چرا از ساری در رقابت ها شرکت نکردید و ثانیاً اینکه آیا دعوتی هم در این خصوص از سوی جریان های سیاسی و یا مردم داشتید یا خیر؟

حجت الاسلام صدوقی: بله بنده نامه سرگشاده ای را خطاب به نامزدها منتشر کردم. صادقانه بگم ورود من از حوزه مازندران یک جراتی می خواست که با توجه به محدودیت ها و تنگ شدن عرصه رقابت ها بنده جرات این رقابت را نداشتم. البته توقعی که عده ای از نخبگان از پدر بنده داشتند و چندین بار هم این دعوت برای حضور در مجلس خبرگان رهبری از سوی مردم انجام شده بود و پدر هم از ابتدا فرموده بودند که شرکت نمی کنند، من به احترام کسانی که از پدرم درخواست داشتند و نخواستم که این سطح توقع را پایین بیاورند، به احترام آنها وظیفه خود دانستم که نامزد انتخابات خبرگان شوم. البته اینکه بنده از تهران شرکت کردم به این علت بود که کسانی که می توانستند از بنده حمایت کنند، سطح دسترسی شان در تهران آسان تر بود. دعوتی هم از سوی اصلاح طلبان استان مرکزی داشتم که اگر مراحل احراز صلاحیت انجام شد در آن مورد تصمیم خواهم گرفت.

مازندنومه: شما سابقه نام نویسی در یک دوره دیگر مجلس خبرگان را داشتید، در آن زمان احراز صلاحیت نشدید، فکر می کنید اکنون بتوانید صلاحبت لازم برای ورود به عرصه رقابت را احراز کنید؟

حجت الاسلام صدوقی: بنده ده سال قبل هم تجربه حضور داشتم و خب طبیعی بود که با توجه به سلیقه متفاوتی که با بعضی از اعضای شورای نگهبان دارم، رد صلاحیت شدم. به نظر خودم آنچه که باید در خبرگان انجام دهم را انجام دادم . نسل جوان حوزه باید این جرات را پیدا می کرد که وارد عرصه شود، تقدس زدایی از کرسی مجلس خبرگان موضوع دیگری بود که باید تحقق پیدا می کرد و این جنت مکانی که در خصوص کرسی مجلس خبرگان در دوره قبل وجود داشت باید کم رنگ شود. من فکر می کنم که اگر حتی به مرحله انتخاب نرسم ما در گام اول موفقیت قابل توجهی را کسب کردیم .