سه زبان را در منطقه البرز تشخیص دادیم
دکتر حبیب برجیان: مطالعه میدانی که در منطقه البرز انجام دادیم، سه زبان مازندرانی در خاور، گیلکی در باختر و کاسپی مرکزی در میانه را تشخیص دادیم که میزان تفهیم و تفاهم میان این لهجه ها بسیار کم است.
مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، منصوره شوشتری: محمد دبیر مقدم در شصت و سومین نشست ماهانه فرهنگستان زبان و ادب فارسی با عنوان «زبان های منطقه البرز» با اشاره به ضرورت انجام تحقیقات زبان شناختی بر گویش های مختلف زبان فارسی گفت: به نظرم ما معلمان و دانشجویان زبان شناسی تنها شاهد از بین رفتن گویش های مختلف زبان فارسی هستیم.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: زمانی که معاون فرهنگستان شدم در نظر داشتم گویش های محلی ایرانی را ضبط کرده و در وبگاه فرهنگستان در اختیار علاقمندان قرار دهم اما بعد فهمیدم بین نظر و عمل فاصله زیادی هست.
معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان بر وجود تنوع گویشی در ایران تصریح کرد و افزود: در صورتی که تحقیقات بیشتری روی این گویش های صورت بگیرد هم دانش زبان شناختی از نظر علمی افزایش می یابد و هم پژوهشگران ایرانی برای حضور در سطح جهانی علم زبان شناسی حرف بیشتری دارند؛ ضمن اینکه نظریه های زبان شناختی را با مستندات این مطالعه ها بهتر و بیشتر می توان ارزیابی کرد.
در ادامه حبیب برجیان -پژوهشگر ارشد بخش ایران شناسی دانشگاه کلمبیا و زبان شناس- با معرفی منطقه البرز از خراسان تا آذربایجان به سه قسمت مرکزی، شرقی و غربی در کرانه دریای خزر گفت: این منطقه دارای سه جلگه گیلان، هامون و تنکابن است که این جلگه ها بیشترین جمعیت منطقه را در خود جای داده اند و مراکز مدنی در این جلگه ها در طول تاریخ تشکیل شده اند.
پژوهشگر ارشد ایران شناسی دانشگاه کلمبیا افزود: اگر بتوانیم جغرافیای البرز را به سادگی تشخیص دهیم توان فهم توزیع گویش ها و زبان های منطقه را داریم. یکی از مختصات فرهنگی این منطقه جشن گرفتن تیرماه سیزده، مطابق با چهل وسومین روز از فصل پاییز است که اگر مردم منطقه ای این جشن را در تقویم خود داشته باشند به نوعی جزء فرهنگ مازندرانی به حساب می آیند.
وی با اشاره به اینکه زبان مازندرانی به دو نام مازندرانی و طبری خوانده می شود، گفت: در بسیاری از مطالعه ها این دو نام به صورت مترادف به کار می رود.
نویسنده کتاب «کتابت زبان های ایرانی» ادامه داد: در مطالعه میدانی که در این منطقه انجام دادیم سه زبان مازندرانی در خاور، گیلکی در باختر و کاسپی مرکزی در میانه را تشخیص دادیم که میزان تفهیم و تفاهم میان این لهجه ها بسیار کم است.
وی همچنین از انجام مطالعه میدانی دیگری در منطقه دره جاجرود مشهور به نام قصران خبر داد و گفت: در این دره بر اساس مطالعه انجام شده دریافتیم میزان زبان مازنی از سمت شمال به سمت جنوب این دره کمتر می شود. در مطالعه آماری بر اساس مطالعه میدانی انجام شده در این منطقه دریافتیم که در آبادی های بالای سر در جاجرود سهم زبان مازندرانی بیش از 80 درصد و در آبادی های سفلی تا 12 درصد است.
برجیان تاکید کرد: بر این اساس می توان گفت در این منطقه شاهد بریدگی و تسلسل گویشی بین لهجه تهرانی و مازندرانی هستیم.
- چهارشنبه 13 اسفند 1399-12:29
کاسپین مرکزی یک زبان جعلی هست چرا که آمده اید محدوده کلاردشت تا رامسر را یک زبان دیگر در نظر گرفته اید.
ادعاتون این هست که ماضی استمراری در این گویش از ستاک حال استفاده میشه ولی در محدوده کتول تا چالوس و محدوده رامسر تا رضوانشهر از ستاک گذشته استفاده می شود ولی این کاملا اشتباه هست.
در گویش محدوده گرگان تا چالوس برای ساخت ماضی استمراری هم از ستاک حال استفاده می شود هم از ستاک گذشته استفاده می شود.
گویش تنکابن:
ماضی : هکردم
ماضی استمراری(ستاک حال): کانه بام
مضارع: کانم
گویش کلاردشت:
ماضی: هاکوردمه
ماضی استمراری(ستاک حال): کومی یمه
مضارع: کومه
گویش چالوس:
ماضی: هاکوردمه
ماضی استمراری(ستاک حال): کوممه
ماضی استمراری (ستاک حال): کونسمه
ماضی استمراری(ستاک گذشته): کوردمه
مضارع: کومه
گویش ساری:
ماضی: هاکردمه
ماضی استمراری (ستاک گذشته): کاردمه
ماضی استمراری(ستاک حال): کاندسمه
مضارع: کامبه ، کاندمه
گویش آمل:
ماضی: هاکردمه
ماضی استمراری (ستاک گذشته): کردمه
ماضی استمراری(ستاک حال): کندسمه
مضارع: کمه
در گویش چالوس تا گرگان با توجه به آنالیزی که بنده کرده ام ماضی استمراری به دو صورت ساخته می شود یعنی هم از ستاک حال استفاده می شود و هم از ستاک گذشته استفاده می شود.
زومه = زندسمه ، زنسمه = می زدم
دیمه= ویندسمه، وینسمه = می دیدم
اشیمه= اشندسمه ، اشنسمه = می دیدم
اشتمه= الندسمه ، النسمه = می گذاشتم
کردمه= کندسمه ، کنسمه = می کردم
شیمه= شیندسمه ، شینسمه = می رفتم
نیشتمه= نشندسمه، نشنسمه = می نشستم
ساخت ماضی استمراری در زبان مازندران با ستاک حال از گرگان تا تنکابن:
ستاک حال+ دس+ شناسه
ستاک حال+ اس+شناسه
ستاک حال+ مه + شناسه
ستاک حال+ می + شناسه
ستاک حال + مبی+ شناسه - يکشنبه 21 آذر 1395-8:39
سلام کار علمی دانشمند محترم جناب دکتر برجیان بسیار ستودنی ست . آنچه در تاریخ مازندران باستان در سال 1383 در باره زیر ساخت زبان مازندرانی پیش از ورود آریائیان آوردیم و در سخنرانی دانشگاه دولتی مسکو در سال94 به آن پرداختم به نظرتظاهرتازه ای یافته است از آن سایت وزین سپاسگزارم که نسبت به مسائل مهم علمی واکنش ویژه ای دارند و در روشنگری از وسعت نظر شایسته ای برخوردارند
- چهارشنبه 24 آذر 1395-16:14
جناب آقای یزدان پناه ! البرز همان مازندران نیست !! اصطلاح زیرساخت زبان در مازندران هم اصطلاح مبهمی است که شما آن را زیاد بکار می برید .
آقای حبیب برجیان البرز را از خراسان تا آذربایجان می داند و البرز هم نشانه یک جغرافیای تاریخی نیست . چیزی که جناب برجیان به دنبال آنست شاید همان فرشوادگر است .
- شنبه 20 آذر 1395-13:22
دکتر حبیب برجیان: مطالعه میدانی که در منطقه البرز انجام دادیم، سه زبان مازندرانی در خاور، گیلکی در باختر و کاسپی مرکزی در میانه را تشخیص دادیم که میزان تفهیم و تفاهم میان این لهجه ها بسیار کم است.
حضرت استاد اول از زبان ها حرف می زند و بعد همه آن ها را لهجه می نامد . معلوممان نشد که منظورشان چیست ؟
کاش آقای برجیان مازندرانی بودند و یا لااقل مازندرانی بلد بودند البته این مانع کار یک زبان شناس نیست اما متاسفانه ایشان چنان غرق جزئیاتند که راجع به دوازده درصد و هشتاد درصد هم صحبت می کنند ، ما مازندرانیان هم هیچ اطلاع از معیار های ایشان نداریم . آیا کمیت ها ،میزان واژه های مشترک است یا این کمیت ها با قواعد و گرامر زبان سر و کار دارند ؟ مورددیگری که باید از ایشان پرسید راستی و درستی نقل قولی از مکتوبات ایشان است که حاکی است اصل مرزبان نامه در بدو امر به زبانی غیر از تبری نگاشته شد یابه عبارتی دیگر این کتاب دارای اصالت مازندرانی نیست .
منتظر پاسخ جناب استاد هستیم .